Artikelen

Béla Bartók was evenveel pianist als componist. Zijn veelzijdigheid horen we onder meer terug in zijn drie pianoconcerten, in verschillende fasen van zijn leven gecomponeerd. Het Concertgebouworkest zet ze samen op één programma.

Sjostakovitsj’ Twaalfde symfonie, ‘Het jaar 1917’, wordt nog altijd met argusoren beluisterd. Waarom schreef Sjostakovitsj, lang na Stalins dood, zijn meest ‘stalinistische’ symfonie?

Het gaat niet goed met de kenmerkende parasoldennen in Rome. Maar in Respighi’s Pini di Roma zijn ze onsterfelijk – en staan ze voor een diepgeworteld misverstand.

Ze zijn geregeld te horen in Het Concertgebouw: de violen van Antonio Stradivari. Maar wat maakt een Stradivarius tot een Stradivarius?

De onlangs overleden Paddy Moloney, leider van de legendarische Ierse folkband The Chieftains, stelde dat folk aan de basis van alle muziek ligt, ook aan die van klassieke meesters als Joseph Haydn en Ludwig van Beethoven. Toch blijven hun volksliedbewerkingen schromelijk verwaarloosd in vergelijking met de rest van hun oeuvre.

Hoe heeft zich in het cultureel diverse Amerika een muzikale identiteit gevormd? De ontwikkeling van de betrekkelijk jonge Amerikaanse muziek kent hoogtepunten en diepe dalen, helden en slachtoffers. Een essayistische verkenning.

Opvallend veel van de gedichten van Thomas Hardy vonden hun weg naar Britse liedcomponisten. Wie was de schrijver en wat maakt zijn poëzie zo muzikaal?

Bernard Haitink, eredirigent en voormalig chef-dirigent van het Concertgebouworkest, blies op 21 oktober zijn laatste adem uit. Daarmee verloren we een van de grootste en meest geliefde dirigenten ter wereld.

Van zijn oudste bewaard gebleven compositie – en een zomeridylle – tot aan de duisternis van het Schicksals­lied: hoe Johannes Brahms als koorcomponist zijn ware stem vond. En tegelijk zijn echte stem verloor.

Carl Nielsen (1865-1931) is de beroemdste componist van Denemarken. Maar vertegenwoordigt hij ook een nationale stijl, een ‘Deense school’?

Uitgegumde noten, symfonieën die het papier niet hebben gehaald - aan het eind van een seizoen vol ­ongespeelde ­concerten en niet gehoorde noten verdiept Elmer ­Schönberger zich in het fenomeen denkbare muziek.

Deze maand speelt het Concertgebouw­orkest bij De Nationale Opera Die ersten ­Menschen, waarmee Rudi ­Stephan een nieuwe muzikale richting insloeg – vlak voordat hij aan het front omkwam. We bekijken zijn muziek door de ogen van musicoloog en oud-orkest-directeur Marius Flothuis.

Onlangs overleed mezzosopraan Christa Ludwig. Toen deze haar laatste concert gaf in Het Concertgebouw, in januari 1994, haalde vakgenote Jard van Nes in Preludium een paar bijzondere herinneringen op aan haar geliefde zangcoach.

In 1918 leek Histoire du soldat een ongewoon staaltje Stravinsky light – zeker na de verpletterende werken die eraan voorafgingen. Maar hoe je ook tegen dit stuk aankijkt: het had door niemand anders geschreven kunnen worden, op geen ander moment en op geen andere plek.

Er was een tijd dat tout muziekminnend Nederland, vooruitstrevend of behoudend, zeer kritisch stond tegenover de muziek van Dmitri Sjostakovitsj. Een boek, Solomon Volkovs Testimony, bracht daarin grondig verandering, al is de discussie nog niet verstomd.

Zijn dagindeling noteerde hij tot op de minuut, zijn eten moest wit van kleur zijn. Vreemde man, die Erik Satie. Maar hij was niet de enige onder de componisten. Een onderzoek naar gekte en genialiteit in de klassieke muziek.