Artikelen

Editie november

notenbeeld

Johann Sebastian Bach: Chaconne

Met behulp van een relatief simpel motief van vier noten creëerde Bach in zijn Chaconne een uniek muzikaal universum dat ons driehonderd jaar later nog altijd betovert. Wat maakt het stuk voor viool solo zo bijzonder?

door Noortje Zanen

notenbeeld

Felix Mendelssohn: Vioolconcert in e klein

Het is niet het meest virtuoze vioolconcert, maar juist daardoor bepaald niet eenvoudig. En het is metéén opletten geblazen.

door Piet De Loof

notenbeeld

Ludwig van Beethoven: Eerste symfonie

In Beethovens eersteling zijn de kiemen van zijn latere onstuimige symfonische stijl, waarin hij de Romantiek laat ontluiken, al aanwezig. Een duik in de noten.

door Jos van der Zanden

notenbeeld

Maurice Ravel: Bolero

‘Het is mijn enige meesterwerk, maar er zit geen muziek in.’ Toch werd Ravels Bolero misschien wel het populairste orkestwerk ooit. Waar zit ’m dat in? Hoe hield Ravel een in wezen uiterst voorspelbaar werk spannend?

door Michiel Cleij

notenbeeld

Serge Rachmaninoff: Symfonische dansen

Serge Rachmaninoff schreef zijn allerlaatste werk, de Symfonische dansen, twee keer op: voor een flink symfonieorkest én voor twee pianisten. Eén compositie, twee partituren; maar wat is er symfonisch aan?

door Rutger Helmers

notenbeeld

Sergej Prokofjev: Vijfde symfonie

In zijn Vijfde symfonie lijkt Sergej Prokofjev zowel de euforie als het lijden die oorlog met zich meebrengt te verklanken. Wat zeggen de noten?

door Carine Alders

notenbeeld

Wolfgang Amadeus Mozart: Vierde vioolconcert

Rond 1775 koos Mozart geregeld voor de opgewekte en stralende toonsoort D groot – ook voor zijn Vierde vioolconcert. Wat lijkt te beginnen als een straffe mars mondt al snel uit in lichtheid met een Frans karakter.

door Clemens Romijn

notenbeeld

Franz Liszt: Totentanz

Onder andere geïnspireerd door Hans Holbeins serie houtsneden met het thema ‘dodendans’ schreef Franz Liszt zijn eigen dodendans. Hoe klinken die dansende skeletten uitgevoerd door een symfonieorkest en een pianosolist?

door Christo Lelie

notenbeeld

Franz Schubert: Forellenkwintet

Niet alleen het publiek smulde van Die Forelle, ook de componist zelf kreeg er geen genoeg van. Schubert bereidde het stuk meermaals: in vijf verschillende liedversies en als pianokwintet. Hoe zwom de vis door het kwintet?

door Dirk Luijmes

notenbeeld

Antonín Dvořák: Celloconcert

Dvořák had zijn twijfels bij de cello als soloinstrument, maar zijn Celloconcert in b klein werd een contrastrijk concert, en een muzikaal monument ter nagedachtenis aan zijn jeugdliefde.

door Clemens Romijn

notenbeeld

Gustav Mahler: Negende symfonie

Mahlers laatste voltooide symfonie begint hakkelend – horen we een haperende hartslag? – en eindigt aarzelend. Hoe steekt dit wonderlijke werk in elkaar?

door Michel Khalifa

notenbeeld

Dmitri Sjostakovitsj: Zesde symfonie

Als een vreemde romp zonder hoofd, zo werd Dmitri Sjostakovitsj’ Zesde symfonie getypeerd. Maar zo gemutileerd is het werk niet, betoogt musicoloog Floris Don.

door Floris Don

notenbeeld

György Ligeti: Atmosphères

Het verhaal achter György Ligeti’s Atmosphères is er een van onderdrukking en herwonnen vrijheid, zowel persoonlijk als artistiek. Hoe zien we dat terug in de noten van deze publieksfavoriet van de naoorlogse avant-garde?

door Martijn Voorvelt

notenbeeld

Johann Sebastian Bach: Johannes-Passion

Hoe kijkt barokmeester Trevor Pinnock naar het werk dat hem zo bekend is: Bachs Johannes-Passion? Preludium doet zijn visie uit de doeken.

door Paul Janssen

notenbeeld

Pjotr Tsjaikovski: Rococo-variaties

Van zijn getroebleerde privéleven is niets te horen in de hemelse noten van Tsjaikovski’s Rococo-variaties. Ondertussen dansen Mozart en diens voorgangers door het werk. Een analyse.

door Michel Khalifa

notenbeeld

Gustav Mahler: Eerste symfonie

Door het derde deel van Mahlers Eerste symfonie wandelt een oude bekende, die ons meevoert in een groteske begrafenisstoet.

door Axel Meijer