Artikelen

Partita was de grote internationale doorbraak van de Italiaanse componist Luigi Dallapiccola. Maar na 1945 raakte het werk in de vergetelheid. Onterecht, vindt dirigent Gianandrea Noseda. ‘Dallapiccola is een belangrijke figuur in de Italiaanse klassieke muziek.’ Waarom?

Componisten hebben een eenzaam beroep. Ze schrijven hun noten in afzondering en doen niet aan werkoverleg. Toch hebben ze elkaar altijd weten te vinden – als raadgever, klankbord, of.. als boksbal. In het tweede deel van dit vervolgverhaal: hoe competitief zijn componisten?

Van Claudio Monteverdi’s opera Arianna uit 1608 is slechts een gedeelte overgeleverd, het prachtige Lamento d’Arianna. Musicoloog Erwin Roebroeks zoekt al jaren naar de rest. Voor Preludium tekent hij zijn avonturen op. Is hij al iets op het spoor?

Op 11 augustus trad het Ukrainian Freedom Orchestra op in Het Concertgebouw om aandacht te vragen voor de Russische invasie van hun land. Aanleiding voor Preludium om stil te staan bij de Oekraïense klassieke-muziektraditie, die in Nederland nog weinig bekend is.

Het Concertgebouworkest zit deze maand in de orkestbak van De Nationale Opera voor de twee eeuwen oude ­opera Der Freischütz. Wat is eigenlijk een ‘Freischütz’? En hoe werd het stuk een nationaal Duits symbool?

Componisten hebben een eenzaam beroep. Ze schrijven hun noten in afzondering en doen niet aan werkoverleg. Toch hebben ze elkaar altijd weten te vinden – bijvoorbeeld als raadgever, of klankbord. In het eerste deel van dit vervolgverhaal: hoe collegiaal zijn componisten?

Gedanst zal er niet worden in de Grote Zaal, maar dat weerhoudt het Concertgebouw­orkest er niet van om onvervalste danssuites te spelen van Jean-Philippe Rameau en tijdgenoten. Wat is dat voor muziek, en wat voor betekenis had ze in haar tijd? 

Op 6 mei speelt het Concertgebouw­orkest Pas de deux van Otto Ketting. Elmer Schönberger, auteur van de recent verschenen biografie over deze Nederlandse componist, heeft goede herinneringen aan het werk. ‘Het stuk deed me stuiteren in mijn stoel.’

Béla Bartók was evenveel pianist als componist. Zijn veelzijdigheid horen we onder meer terug in zijn drie pianoconcerten, in verschillende fasen van zijn leven gecomponeerd. Het Concertgebouworkest zet ze samen op één programma.

Sjostakovitsj’ Twaalfde symfonie, ‘Het jaar 1917’, wordt nog altijd met argusoren beluisterd. Waarom schreef Sjostakovitsj, lang na Stalins dood, zijn meest ‘stalinistische’ symfonie?

Het gaat niet goed met de kenmerkende parasoldennen in Rome. Maar in Respighi’s Pini di Roma zijn ze onsterfelijk – en staan ze voor een diepgeworteld misverstand.

Deze maand zijn er verschillende violen van Antonio ­Stradivari te horen in de Grote Zaal: in handen van solisten Janine Jansen en Simone Lamsma, en van enkele violisten van het Concertgebouworkest. Wat maakt een Stradivarius tot een Stradivarius?

De onlangs overleden Paddy Moloney, leider van de legendarische Ierse folkband The Chieftains, stelde dat folk aan de basis van alle muziek ligt, ook aan die van klassieke meesters als Joseph Haydn en Ludwig van Beethoven. Toch blijven hun volksliedbewerkingen schromelijk verwaarloosd in vergelijking met de rest van hun oeuvre.

Hoe heeft zich in het cultureel diverse Amerika een muzikale identiteit gevormd? De ontwikkeling van de betrekkelijk jonge Amerikaanse muziek kent hoogtepunten en diepe dalen, helden en slachtoffers. Een essayistische verkenning.

Opvallend veel van de gedichten van Thomas Hardy vonden hun weg naar Britse liedcomponisten. Wie was de schrijver en wat maakt zijn poëzie zo muzikaal?

Bernard Haitink, eredirigent en voormalig chef-dirigent van het Concertgebouworkest, blies op 21 oktober zijn laatste adem uit. Daarmee verloren we een van de grootste en meest geliefde dirigenten ter wereld.