Artikelen

In de Grote Zaal van Het Concertgebouw zijn 46 componisten vereeuwigd in goud beschilderde cartouches (naamschilden). Van de 17 componisten aan de balkon­rand speelt het Concert­gebouworkest deze maand onder leiding van Iván Fischer een kort werk. Wie is wie, en wat zal er klinken?

Begonnen als het boerse broertje van de viola da gamba, duurde het even voor de cello zijn plek veroverde in de muziekgeschiedenis. Hoe ging de cello solo en overtroefde hij zijn concurrent?

In de Top 2000 staat vrij weinig klassieke muziek. Maar wie beter luistert, hoort toch een hele hoop Bach, Mozart en Chopin. We helpen je even zoeken.

Deze maand leidt de Britse componist/dirigent Thomas Adès het Concertgebouworkest. De concerten maken deel uit van een fascinerende orkesttraditie. Welke componisten dirigeerden zelf het orkest, of traden op als solist? De kopstukken van na de Tweede Wereldoorlog.

Het requiem kent vele vormen. Wat ooit begon als muzikale omlijsting bij een dodenmis, werd later ook een manifest tegen oorlog of klimaatverandering. De ontwikkeling van het requiem in kaart.

Partita was de grote internationale doorbraak van de Italiaanse componist Luigi Dallapiccola. Maar na 1945 raakte het werk in de vergetelheid. Onterecht, vindt dirigent Gianandrea Noseda. ‘Dallapiccola is een belangrijke figuur in de Italiaanse klassieke muziek.’ Waarom?

Componisten hebben een eenzaam beroep. Ze schrijven hun noten in afzondering en doen niet aan werkoverleg. Toch hebben ze elkaar altijd weten te vinden – als raadgever, klankbord, of.. als boksbal. In het tweede deel van dit vervolgverhaal: hoe competitief zijn componisten?

Van Claudio Monteverdi’s opera Arianna uit 1608 is slechts een gedeelte overgeleverd, het prachtige Lamento d’Arianna. Musicoloog Erwin Roebroeks zoekt al jaren naar de rest. Voor Preludium tekent hij zijn avonturen op. Is hij al iets op het spoor?

Op 11 augustus trad het Ukrainian Freedom Orchestra op in Het Concertgebouw om aandacht te vragen voor de Russische invasie van hun land. Aanleiding voor Preludium om stil te staan bij de Oekraïense klassieke-muziektraditie, die in Nederland nog weinig bekend is.

Het Concertgebouworkest zit deze maand in de orkestbak van De Nationale Opera voor de twee eeuwen oude ­opera Der Freischütz. Wat is eigenlijk een ‘Freischütz’? En hoe werd het stuk een nationaal Duits symbool?

Componisten hebben een eenzaam beroep. Ze schrijven hun noten in afzondering en doen niet aan werkoverleg. Toch hebben ze elkaar altijd weten te vinden – bijvoorbeeld als raadgever, of klankbord. In het eerste deel van dit vervolgverhaal: hoe collegiaal zijn componisten?

Op 6 mei speelt het Concertgebouw­orkest Pas de deux van Otto Ketting. Elmer Schönberger, auteur van de recent verschenen biografie over deze Nederlandse componist, heeft goede herinneringen aan het werk. ‘Het stuk deed me stuiteren in mijn stoel.’

Gedanst zal er niet worden in de Grote Zaal, maar dat weerhoudt het Concertgebouw­orkest er niet van om onvervalste danssuites te spelen van Jean-Philippe Rameau en tijdgenoten. Wat is dat voor muziek, en wat voor betekenis had ze in haar tijd? 

Béla Bartók was evenveel pianist als componist. Zijn veelzijdigheid horen we onder meer terug in zijn drie pianoconcerten, in verschillende fasen van zijn leven gecomponeerd. Het Concertgebouworkest zet ze samen op één programma.

Sjostakovitsj’ Twaalfde symfonie, ‘Het jaar 1917’, wordt nog altijd met argusoren beluisterd. Waarom schreef Sjostakovitsj, lang na Stalins dood, zijn meest ‘stalinistische’ symfonie?

Het gaat niet goed met de kenmerkende parasoldennen in Rome. Maar in Respighi’s Pini di Roma zijn ze onsterfelijk – en staan ze voor een diepgeworteld misverstand.