Editie maart
achtergrond
Het aardse paradijs, Adam en Eva en de zondeval. Inspirerende stof voor componisten, zo zou je denken. Toch zijn directe verwijzingen relatief schaars in de klassieke muziek. Wie waagden zich er wel aan?
Hoe wek je belangstelling voor onbekende muziek? Met gerichte reclame, zeggen we nu. Of, zoals Arnold Schönberg een eeuw geleden deed, door het oprichten van de Verein für musikalische Privataufführungen, waar journalisten geweerd werden, de programma’s geheim bleven en applaus taboe was.
De passietijd komt er weer aan. Maar hoe zat het ook alweer met Bachs bekendste meesterwerk: hoe verbeeldt het een kruis en welke rol spelen de getallen 11 en 14? Welke teksten heeft Bach gebruikt, en hoe vaak voerde het Concertgebouworkest ‘de Matthäus’ uit? Bekijk hieronder het handige overzicht.
De jongen is verliefd, maar het meisje kiest een ander. De liedcyclus Dichterliebe heeft geen happy end. Erg is dat niet, want Robert Schumann en Heinrich Heine kregen elkaar wél.
Toen er een paar eeuwen geleden steeds meer instrumentale muziek werd gespeeld en de ensembles groter werden, vroeg dat om passende speelruimte: de concertzaal werd geboren. Welke zalen zijn en waren er allemaal in Amsterdam te vinden?
Wat is er na Bachs dood met zijn lichaam gebeurd? En wat komt er allemaal boven tafel als je ernaar op zoek gaat? Bert Natter, schrijver van de roman Goldberg, volgt het spoor in een serie van vijftien podcasts, Bach tot op het bot. Hij komt tot verrassende ontdekkingen en stuit op onbekende verhalen over de grootste componist aller tijden.
Uitgestrooid over Amsterdam liggen snippers muziekgeschiedenis. Historische zalen - soms nog intact, soms afgebrand - logeeradresjes van componisten als Mozart en Mahler en buurten waar straten naar Beethoven of Vivaldi zijn genoemd. Preludium bracht het in kaart.
Het Hooglied – de bijbelse lofzang op de liefde – inspireerde componisten door de eeuwen heen. Waarom? En tot welke noten leidde dit? Een duik in de geschiedenis van het ultieme liefdeslied.
Kun je Kerst horen in de noten van een compositie? Is kerstmuziek alleen maar kerstmuziek als er over de geboorte van Christus en besneeuwde dennebomen wordt gezongen?
Het Nederlandse muzieklandschap van de afgelopen decennia zit vol tegenstellingen. Hoe komt dat? Preludium verkent de muziek van eigen bodem.
Kees van Baaren was als leerling van Willem Pijper en ‘vader’ van de Notenkrakers een essentiële schakel in de Nederlandse muziek. Hoe heeft hij het Nederlandse muziekleven beïnvloed? En zijn er typisch Nederlandse stijlkenmerken?
Op zijn vijfentwintigste zei Mozart de veiligheid van een vast inkomen vaarwel, toen hij zijn ontslag indiende bij de aartsbisschop van Salzburg. Het bestaan als onafhankelijk kunstenaar bleek nog niet eenvoudig.
Beethoven bracht zijn tijdgenoten compleet in verwarring, maar wat men voor doofheid of gekte versleet, bleken innovaties. Horen we die vernieuwing anno 2020 nog steeds?
Mozarts Veertigste symfonie kwam in zware omstandigheden tot stand, maar is onverminderd populair. Nummer 41, uit dezelfde moeilijke zomer, heeft zich al net zo in ons collectieve onderbewustzijn genesteld. Wat bracht Mozart tot deze topprestaties?
Edward Elgar versleutelde diverse raadsels in zijn ‘Enigma-variaties’. Vele muziekvorsers hebben getracht de raadselen van Elgars immens populaire meesterwerk te ontcijferen. Het was een groot componeerspel voor Elgar. ‘Can’t you hear it at the beginning? Only a hint, not a quotation.’
Nergens in de muziek van Ludwig van Beethoven klinkt zijn idool Wolfgang Amadeus Mozart zo door als in de pianoconcerten. Waar stopt Mozart en begint Beethoven?
