achter de schermen

Gitaarbouwer Otto Vowinkel: ‘Eigenlijk heb ik twee linkerhanden’

door Liesbeth Houtman
17 sep. 2025 17 september 2025

Gitaarbouwer Otto Vowinkel is een begrip in de internationale wereld van de klassieke gitaar. Hij zit al veertig jaar in het vak. ‘Het zal je verbazen, maar ik ben helemaal niet handig.’

De frisse, scherpe geur van cederhout komt je tegemoet in de werkplaats van Otto Vowinkel in hartje Jordaan. De ruimte oogt gezellig chaotisch. Overal staan apparaten, de wand achter een houten werkbank is bezaaid met gereedschap. Gitaren in diverse stadia van wording zijn met haken aan het plafond bevestigd. Aan de muur hangt een foto van een jonge Vowinkel. Zwarte krullen, een hand tikt tegen het gitaarblad pal naast zijn oor.

Vowinkel – zijn lokken zijn inmiddels grijs – bouwde zijn eerste gitaar in 1984. ‘Ik was een heel slechte amateurgitarist en had les van iemand die een beetje gitaren repareerde. Toen dacht ik: ik word gitaarbouwer.’

Hij kocht het boek Classical Guitar Construction van Irving Sloane. ‘Stel je voor: ik wist niks van houtsoorten, niks van gereedschap, niks van lijm.’ Tegenwoordig gaat zo’n 95 procent van zijn gitaren naar het buitenland.

Topgitaristen wereldwijd spelen op instrumenten van hem. Maar het meest trots is hij dat zijn vrouw Esther Steenbergen een gitaar van hem heeft. Steenbergen – beroepsgitarist, Mevrouw Gitaar voor intimi – organiseerde vijfentwintig jaar lang de gitaarserie in de Kleine Zaal van Het Concertgebouw. De serie is er nog steeds, deze maand op de 25ste.

Van elke gitaar die hij bouwt, leert hij bij. ‘Het is me weleens overkomen dat ik de kam er verkeerd om had opgeplakt. Na veel gevloek en getier lukte het me om het te herstellen. Het zal je verbazen, maar ik ben helemaal niet handig. Dat gitaarbouwen heb ik mezelf aangeleerd. Maar verder: thuis klussen, ik word al zenuwachtig als ik daaraan denk.’

Met hoeveel zorg en liefde zijn gitaren ook tot stand zijn gekomen, uiteindelijk is niet híj maar de gitarist degene die de klank bepaalt. ‘Een gitaar komt pas echt tot leven als hij wordt bespeeld.’

Houtvoorraad

Europees sparrenhout (fichte) en Canadees ceder voor het bovenblad, palissander en esdoorn voor het achterblad en de zijkanten. Regelmatig rijdt Vowinkel naar het Alpengebied en Spanje om zijn voorraad aan te vullen.

Houtklank

De pose is karakteristiek: op diverse momenten in het maakproces zoekt de gitaarbouwer de klank op van het hout.

Kijken, voelen, luisteren

De pose is karakteristiek: op diverse momenten in het maakproces zoekt de gitaarbouwer de klank op van het hout.

Kijken, voelen, luisteren

‘Al het hout dat ik gebruik wil ik eerst in mijn handen hebben gehad.’

Productie

‘Al het hout dat ik gebruik wil ik eerst in mijn handen hebben gehad.’

Productie

Vroeger bouwde Vowinkel wel 23 gitaren in een jaar. Tegenwoordig doet hij het rustiger aan: zijn jaarproductie ligt nu op twaalf, dertien instrumenten.

Bebalking

Vroeger bouwde Vowinkel wel 23 gitaren in een jaar. Tegenwoordig doet hij het rustiger aan: zijn jaarproductie ligt nu op twaalf, dertien instrumenten.

Bebalking

Elk van de zes snaren heeft zo’n 7,5 kilo aan trekkracht. ‘Zou je het bovenblad niet bebalken, dan knalt de gitaar zo uit elkaar.’

Naamstempel

Elk van de zes snaren heeft zo’n 7,5 kilo aan trekkracht. ‘Zou je het bovenblad niet bebalken, dan knalt de gitaar zo uit elkaar.’

Naamstempel

De naamstempel aan de binnenkant van het bovenblad is alleen met een spiegeltje te zien. ‘In China kreeg ik ooit een stempeltje met mijn naam in het Chinees, dat zet ik er altijd bij. Zodat mensen over vierhonderd jaar zullen denken: maar wacht even, die Vowinkel was toch een Nederlander?’

Buigmachine

Bij een temperatuur van 180 graden krijgt het rechte hout in een mum van tijd de karakteristieke gitaarvorm. ‘Ik zag de machine bij een collega in Spanje en dacht: die wil ik ook!’

Politoeren

Bij een temperatuur van 180 graden krijgt het rechte hout in een mum van tijd de karakteristieke gitaarvorm. ‘Ik zag de machine bij een collega in Spanje en dacht: die wil ik ook!’

Politoeren

Zijn werkdag begint Vowinkel altijd met een uurtje politoeren. Hij gebruikt daarvoor een oplossing van schellak in alcohol. ‘Het zijn flinterdunne laagjes. Je moet er misschien wel duizend keer overheen, een week of twee, drie lang.’