Net zo perfectionistisch als Beethoven?

De laatste weken denk ik vaak aan Beethoven, die geregeld met partituren vol natte inkt aan kwam zetten bij de eerste uitvoering. Wat gebeurde er in de weken, dagen en uren daarvoor? Uitstelgedrag, niet kunnen kiezen tussen de vele schetsen, plotselinge inzichten dat hij het al die tijd verkeerd had aangepakt?
Uit zijn loopbaan kun je in elk geval opmaken dat hij moeite had met het idee dat iets voor eens en voor altijd ‘af’ moest zijn. Liever herschreef hij het een en ander na de eerste uitvoering, of na de zoveelste. Net als Bruckner trouwens, en Mahler, Sibelius.

Waarom eigenlijk niet? Zeker in de tijd dat er nog geen opnamen van stukken werden gemaakt, hoorden mensen in de zaal een muziekstuk vaak letterlijk voor het eerst en het laatst. Dan kon dat maar beter de versie zijn die de componist op dat moment het meest zag zitten.

Dit jaar verscheen de roman Boek 1 van Martin Rombouts. Die kreeg genoeg lof om het tot een tweede druk te redden. Daarin deed Rombouts iets waar uitgevers niet blij van worden: hij deed 49 aanpassingen en herschreef zelfs complete pagina’s. Waarom? Omdat het nog niet perfect bleek te zijn.

Verfrissend wel. Tegenwoordig beluisteren mensen een muziekstuk soms wel honderden malen in hun leven. Boeken lezen ze meestal maar één (of geen) keer. Dan is het fijn als het de beste stand van zaken is volgens de auteur.

Ik vertel dit allemaal omdat mijn boek De straaljager overmorgen naar de persklaarmaker moet en ik, zoals elke keer, pas in de weken en dagen voor die deadline het licht zie. Een Beethoven zal ik niet worden, maar het is prettig te weten dat ik niet de enige ben. Rombouts is trouwens bezig aan de versie voor de derde druk.