Nog geen account of wachtwoord vergeten? Klik hier
de werkdag

Dirigent Iván Fischer: ‘Een middagdutje is essentieel om in topvorm te zijn’

door Inge Jongerman
20 apr. 2025 20 april 2025

Hoe ziet de werkdag van een dirigent eruit? Eerst koffie, thee, uurtje mediteren? Iván Fischer doet zijn (gebrek aan) dagelijkse routine uit de doeken.

  • Honorair gastdirigent Iván Fischer

    Foto: Milagro Elstak

    Honorair gastdirigent Iván Fischer

    Foto: Milagro Elstak

  • Honorair gastdirigent Iván Fischer

    Foto: Milagro Elstak

    Honorair gastdirigent Iván Fischer

    Foto: Milagro Elstak

‘Routine? Niets voor mij, want ik verveel me nogal snel. Daarom probeer ik zelfs de kleinste ­dagelijkse gewoontes te variëren. Een ­douche, bijvoorbeeld: soms koud, soms warm, soms begin ik warm en eindig ik ijskoud. Er zijn eindeloos veel mogelijkheden om de dag net iets anders te laten beginnen. Als ik vroeg wakker word, speel ik schaak in een online club. Dat houdt mijn geest scherp, en ik geniet ervan. Ook daarin zoek ik variatie: recentelijk verdiepte ik me in manieren om de Karo-Kann-verdediging te verslaan met verschillende valstrikken. Vooral in de Vierpaardenspel-variant zitten amusante zetten. 

Mijn labrador Flitty uitlaten zou een dagelijkse gewoonte moeten zijn; helaas is ze al vijftien jaar oud en hebben haar gewrichten het zwaar. Traplopen is moeilijk, lange wandelingen gaan niet meer. Dus ook hier moet ik improviseren en is er geen routine.

Rituelen om gefocust te blijven heb ik niet. Daar is simpelweg geen tijd voor. Ik heb veel te doen en alles is uniek, belangrijk, spannend of stressvol. Misschien is het enige wat ik echt probeer vol te houden een middagdutje voor concerten. Dat is essentieel om in topvorm te zijn – al lukt het niet altijd.

‘Het Mahler Festival is een marathon voor de musici’ 

Op tournee gaan gesprekken gewoon door, ongeacht de omgeving. Met een assistent-­dirigent bespreek ik bijvoorbeeld een Brahms-symfonie of een volgend programma. Muzikale plannen stoppen nooit.

Veel musici zien repetities als een noodzakelijk kwaad en geven de voorkeur aan concerten. Voor mij is er geen verschil. Ik stel me de muziek voor en luister naar het orkest. Als het klinkt zoals in mijn hoofd, ben ik tevreden. Dat kan zowel tijdens een repetitie als tijdens een uitvoering gebeuren. Als de muziek goed klinkt, geniet ik. De uitdaging ligt in de momenten waarop dat niet zo is.

Het Mahler Festival zal pittig worden. Niet zozeer voor mij, maar met name voor de ­orkestmusici is het fysiek extreem inspannend om twee keer op één dag de Vijfde symfonie te spelen. Alsof ze een ultralange marathon lopen.’ 

Wie is Iván Fischer?
Iván Fischer richtte in 1983 in zijn geboorte­stad het Budapest Festival Orchestra op. Orkest en chef-dirigent zijn trouwe gasten in Het Concertgebouw. Hij vestigde zich in ons land, spreekt het publiek geregeld in het Nederlands toe en werd per 2021/2022 benoemd tot honorair gastdirigent van het Concertgebouworkest: ‘Amsterdam voelt een beetje als thuis. Ik houd van fietsen, rauwe haring, oliebollen, poffertjes, de grachten, de bruggen, de woonboten, de bloemenmarkt op het Singel en de alternatieve concerten in Splendor. Zal ik nog even doorgaan?’

‘Routine? Niets voor mij, want ik verveel me nogal snel. Daarom probeer ik zelfs de kleinste ­dagelijkse gewoontes te variëren. Een ­douche, bijvoorbeeld: soms koud, soms warm, soms begin ik warm en eindig ik ijskoud. Er zijn eindeloos veel mogelijkheden om de dag net iets anders te laten beginnen. Als ik vroeg wakker word, speel ik schaak in een online club. Dat houdt mijn geest scherp, en ik geniet ervan. Ook daarin zoek ik variatie: recentelijk verdiepte ik me in manieren om de Karo-Kann-verdediging te verslaan met verschillende valstrikken. Vooral in de Vierpaardenspel-variant zitten amusante zetten. 

Mijn labrador Flitty uitlaten zou een dagelijkse gewoonte moeten zijn; helaas is ze al vijftien jaar oud en hebben haar gewrichten het zwaar. Traplopen is moeilijk, lange wandelingen gaan niet meer. Dus ook hier moet ik improviseren en is er geen routine.

Rituelen om gefocust te blijven heb ik niet. Daar is simpelweg geen tijd voor. Ik heb veel te doen en alles is uniek, belangrijk, spannend of stressvol. Misschien is het enige wat ik echt probeer vol te houden een middagdutje voor concerten. Dat is essentieel om in topvorm te zijn – al lukt het niet altijd.

‘Het Mahler Festival is een marathon voor de musici’ 

Op tournee gaan gesprekken gewoon door, ongeacht de omgeving. Met een assistent-­dirigent bespreek ik bijvoorbeeld een Brahms-symfonie of een volgend programma. Muzikale plannen stoppen nooit.

Veel musici zien repetities als een noodzakelijk kwaad en geven de voorkeur aan concerten. Voor mij is er geen verschil. Ik stel me de muziek voor en luister naar het orkest. Als het klinkt zoals in mijn hoofd, ben ik tevreden. Dat kan zowel tijdens een repetitie als tijdens een uitvoering gebeuren. Als de muziek goed klinkt, geniet ik. De uitdaging ligt in de momenten waarop dat niet zo is.

Het Mahler Festival zal pittig worden. Niet zozeer voor mij, maar met name voor de ­orkestmusici is het fysiek extreem inspannend om twee keer op één dag de Vijfde symfonie te spelen. Alsof ze een ultralange marathon lopen.’ 

Wie is Iván Fischer?
Iván Fischer richtte in 1983 in zijn geboorte­stad het Budapest Festival Orchestra op. Orkest en chef-dirigent zijn trouwe gasten in Het Concertgebouw. Hij vestigde zich in ons land, spreekt het publiek geregeld in het Nederlands toe en werd per 2021/2022 benoemd tot honorair gastdirigent van het Concertgebouworkest: ‘Amsterdam voelt een beetje als thuis. Ik houd van fietsen, rauwe haring, oliebollen, poffertjes, de grachten, de bruggen, de woonboten, de bloemenmarkt op het Singel en de alternatieve concerten in Splendor. Zal ik nog even doorgaan?’

Hoe is de werkdag van...

Dit artikel wordt u gratis aangeboden door Preludium. Meer lezen? Abonneer dan nu.