Opera, maar dan anders
door Noortje Zanen 30 jan. 2019 30 januari 2019
Mezzosopraan Karin Strobos is blij dat ze naast haar baan bij de opera in Essen voldoende tijd over heeft voor andere muzikale avonturen. Ze zingt bijvoorbeeld ontzettend graag Brahms – een componist die geen opera’s schreef. Maar wél het theatrale Die schöne Magelone.
Karin Strobos won in 2011 de GrachtenfestivalPrijs en kreeg daarmee carte blanche om een nieuw programma samen te stellen. Mede dankzij haar succesvolle debuut bij De Nationale Opera in datzelfde jaar raakte haar agenda zo overvol dat het nog een paar jaar zou duren voordat ze haar eigen voorstelling kon presenteren: Die schöne Magelone ging in première tijdens het Grachtenfestival in 2017.
Karin Strobos won in 2011 de GrachtenfestivalPrijs en kreeg daarmee carte blanche om een nieuw programma samen te stellen. Mede dankzij haar succesvolle debuut bij De Nationale Opera in datzelfde jaar raakte haar agenda zo overvol dat het nog een paar jaar zou duren voordat ze haar eigen voorstelling kon presenteren: Die schöne Magelone ging in première tijdens het Grachtenfestival in 2017.
Strobos: ‘Het idee om deze liederen van Johannes Brahms uit te voeren kwam van Pieter Alferink, mijn voormalige manager. Hij heeft dit werk eerder geproduceerd met een zanger en een actrice en daar had hij goede herinneringen aan. En hij dacht terecht dat deze liedcyclus goed bij mij zou passen, omdat ik van Brahms hou en omdat ik het leuk vind om buiten de gebaande paden te treden. Gek genoeg kende ik deze liederen zelf nog niet, ze worden nu eenmaal niet zo vaak uitgevoerd.’
Goeie chemie
De keus voor haar medespelers is volgens Strobos essentieel geweest voor het succes van de voorstelling. ‘Met pianist Thomas Beijer had ik een paar keer eerder opgetreden en dat was elke keer een feest. De pianopartij van Die schöne Magelone is echt pittig dus dan heb je beslist iemand zoals Thomas nodig. Ik ben nog steeds onder de indruk van zijn virtuositeit.
Bekijk het concertprogramma van 12 februari:
Karin Strobos, Thomas Beijer en Brahms: Die schöne Magelone
De combinatie met acteur Sieger Sloot bleek een schot in de roos. Ik kende Sieger al, want hij is ooit mijn bovenbuurman geweest en ik heb vaak genoten van zijn acteertalent. Gelukkig klikte het ook heel goed tussen Sieger en Thomas. We hebben zo veel plezier gehad met zijn drieën tijdens onze tournee door Nederland en we zien er enorm naar uit dat we deze voorstelling in februari nog een keer mogen uitvoeren!’
Ridderverhaal
Zonder al te veel te willen verklappen over de plot van het verhaal legt Strobos uit wat de rolverdeling tussen de acteur en de zanger is. ‘Het ridderverhaal wordt verteld door de acteur, telkens onderbroken door een lied van Brahms. De liederen verwijzen naar de binnenwereld van de ridder, de tekst vertelt waarom de ridder zingt wat hij zingt. In slechts één lied komen ook de gevoelens van de prinses aan bod. De liedteksten zijn van Ludwig Tieck, dezelfde Duitse schrijver die ook het sprookje heeft geschreven waarop deze liedcyclus is gebaseerd.
Het gaat over een ridder en een prinses die verliefd op elkaar worden, maar elkaar kwijtraken. Eigenlijk is het een draak van een verhaal, maar tegelijkertijd is het een heerlijk sprookje en ben je blij als het uiteindelijk toch goed afloopt. Ik zing de liederen van Brahms in de oorspronkelijke Duitse versie, maar Sieger vertelt het verhaal in het Nederlands. De basis van zijn tekst is afkomstig van woordkunstenaar Frank Groothof, die dit stuk ook een keer heeft uitgevoerd. Sieger heeft er zijn eigen draai aan gegeven, hij heeft er een eigentijdse versie van gemaakt en we hebben ook nog wat grapjes toegevoegd. Dankzij de prachtige muziek van Brahms krijgt het verhaal diepgang.’
Zalf voor de stem
Dat Die schöne Magelone ook wel wordt aangeduid als de enige opera die Brahms heeft geschreven vindt Karin Strobos een beetje vergezocht, al snapt ze wel waar deze associatie vandaan komt. ‘De liederen lijken op aria’s uit een opera. Niet alleen wat betreft de technische uitdaging, maar ook vanwege de lengte en de vorm. Ondanks de extreme lengte zijn de liederen niet uitputtend, integendeel: de muziek van Brahms is als zalf voor je stem, het zingt heerlijk. De plot van het verhaal doet ook aan een opera denken, al is het maar de vraag of Brahms het daar zelf mee eens was. Hij had de liederen als een zelfstandige cyclus gecomponeerd en hij was eigenlijk geen voorstander van het toevoegen van een acteur.
Om het theatrale karakter vorm te geven hebben we tijdens het repetitieproces van alles uitgeprobeerd, maar veel ideeën hebben we weer verworpen. Het resultaat is een vrij statische voorstelling. Ik blijf net als Sieger de hele tijd staan, ook als ik niet hoef te zingen, en we acteren allebei een beetje, maar we doen dat heel subtiel.
De geniale muziek van Brahms spreekt voor zich, daar hebben we wat ons betreft geen gekke ridderkostuums of acrobatische acts bij nodig. De samenwerking is ons overigens zo goed bevallen dat we alle drie graag nog een keer een vergelijkbare voorstelling zouden maken. Met andere muziek en een nieuw verhaal. Ik heb geen idee of zo’n tijdrovend project haalbaar is, maar het zou ontzettend leuk zijn!’
Strobos: ‘Het idee om deze liederen van Johannes Brahms uit te voeren kwam van Pieter Alferink, mijn voormalige manager. Hij heeft dit werk eerder geproduceerd met een zanger en een actrice en daar had hij goede herinneringen aan. En hij dacht terecht dat deze liedcyclus goed bij mij zou passen, omdat ik van Brahms hou en omdat ik het leuk vind om buiten de gebaande paden te treden. Gek genoeg kende ik deze liederen zelf nog niet, ze worden nu eenmaal niet zo vaak uitgevoerd.’
Goeie chemie
De keus voor haar medespelers is volgens Strobos essentieel geweest voor het succes van de voorstelling. ‘Met pianist Thomas Beijer had ik een paar keer eerder opgetreden en dat was elke keer een feest. De pianopartij van Die schöne Magelone is echt pittig dus dan heb je beslist iemand zoals Thomas nodig. Ik ben nog steeds onder de indruk van zijn virtuositeit.
Bekijk het concertprogramma van 12 februari:
Karin Strobos, Thomas Beijer en Brahms: Die schöne Magelone
De combinatie met acteur Sieger Sloot bleek een schot in de roos. Ik kende Sieger al, want hij is ooit mijn bovenbuurman geweest en ik heb vaak genoten van zijn acteertalent. Gelukkig klikte het ook heel goed tussen Sieger en Thomas. We hebben zo veel plezier gehad met zijn drieën tijdens onze tournee door Nederland en we zien er enorm naar uit dat we deze voorstelling in februari nog een keer mogen uitvoeren!’
Ridderverhaal
Zonder al te veel te willen verklappen over de plot van het verhaal legt Strobos uit wat de rolverdeling tussen de acteur en de zanger is. ‘Het ridderverhaal wordt verteld door de acteur, telkens onderbroken door een lied van Brahms. De liederen verwijzen naar de binnenwereld van de ridder, de tekst vertelt waarom de ridder zingt wat hij zingt. In slechts één lied komen ook de gevoelens van de prinses aan bod. De liedteksten zijn van Ludwig Tieck, dezelfde Duitse schrijver die ook het sprookje heeft geschreven waarop deze liedcyclus is gebaseerd.
Het gaat over een ridder en een prinses die verliefd op elkaar worden, maar elkaar kwijtraken. Eigenlijk is het een draak van een verhaal, maar tegelijkertijd is het een heerlijk sprookje en ben je blij als het uiteindelijk toch goed afloopt. Ik zing de liederen van Brahms in de oorspronkelijke Duitse versie, maar Sieger vertelt het verhaal in het Nederlands. De basis van zijn tekst is afkomstig van woordkunstenaar Frank Groothof, die dit stuk ook een keer heeft uitgevoerd. Sieger heeft er zijn eigen draai aan gegeven, hij heeft er een eigentijdse versie van gemaakt en we hebben ook nog wat grapjes toegevoegd. Dankzij de prachtige muziek van Brahms krijgt het verhaal diepgang.’
Zalf voor de stem
Dat Die schöne Magelone ook wel wordt aangeduid als de enige opera die Brahms heeft geschreven vindt Karin Strobos een beetje vergezocht, al snapt ze wel waar deze associatie vandaan komt. ‘De liederen lijken op aria’s uit een opera. Niet alleen wat betreft de technische uitdaging, maar ook vanwege de lengte en de vorm. Ondanks de extreme lengte zijn de liederen niet uitputtend, integendeel: de muziek van Brahms is als zalf voor je stem, het zingt heerlijk. De plot van het verhaal doet ook aan een opera denken, al is het maar de vraag of Brahms het daar zelf mee eens was. Hij had de liederen als een zelfstandige cyclus gecomponeerd en hij was eigenlijk geen voorstander van het toevoegen van een acteur.
Om het theatrale karakter vorm te geven hebben we tijdens het repetitieproces van alles uitgeprobeerd, maar veel ideeën hebben we weer verworpen. Het resultaat is een vrij statische voorstelling. Ik blijf net als Sieger de hele tijd staan, ook als ik niet hoef te zingen, en we acteren allebei een beetje, maar we doen dat heel subtiel.
De geniale muziek van Brahms spreekt voor zich, daar hebben we wat ons betreft geen gekke ridderkostuums of acrobatische acts bij nodig. De samenwerking is ons overigens zo goed bevallen dat we alle drie graag nog een keer een vergelijkbare voorstelling zouden maken. Met andere muziek en een nieuw verhaal. Ik heb geen idee of zo’n tijdrovend project haalbaar is, maar het zou ontzettend leuk zijn!’