Wat is een thema?
thema
Een thema is een herkenbare melodie die als basis dient voor een (deel van een) compositie.
Wat is een thema?
Een thema – in het geval van een fuga ook wel subject genoemd – is een herkenbare melodie die dient als basis voor een compositie. Een componist gebruikt in een compositie meestal meerdere thema’s, waar hij of zij dan gaandeweg op varieert door het thema bijvoorbeeld te transponeren, te versieren of door bepaalde motieven uit te lichten.
In tonale muziek bestaat een thema traditioneel uit twee muzikale zinnen of frasen van ongeveer gelijke lengte, respectievelijk voorzin en nazin genoemd; de voorzin dient als introductie, de nazin als conclusie van de melodie.
Wat is een thema?
Een thema – in het geval van een fuga ook wel subject genoemd – is een herkenbare melodie die dient als basis voor een compositie. Een componist gebruikt in een compositie meestal meerdere thema’s, waar hij of zij dan gaandeweg op varieert door het thema bijvoorbeeld te transponeren, te versieren of door bepaalde motieven uit te lichten.
In tonale muziek bestaat een thema traditioneel uit twee muzikale zinnen of frasen van ongeveer gelijke lengte, respectievelijk voorzin en nazin genoemd; de voorzin dient als introductie, de nazin als conclusie van de melodie.
Hoe herken je een thema?
In de meeste klassieke muziek is een thema makkelijk te herkennen, als je weet waar je moet zoeken. Fuga’s beginnen doorgaans met het thema/subject met maar een enkel instrument of stem, waarna een nieuw instrument of stem een variatie inzet.
In de muziek van bijvoorbeeld Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart wordt vaak gebruik gemaakt van de sonatevorm. Hierin worden twee verschillende thema’s na elkaar gespeeld, soms met een herhaling, waarna er op beide thema's wordt gevarieerd. Tot slot worden de thema’s nog een keer herhaald alvorens het stuk eindigt.
Om thema's echt goed te begrijpen, kun je het best luisteren naar een compositie als Twaalf variaties op 'Ah vous dirai-je, maman' van Mozart. Het stuk (in variatievorm), begint met het thema, waarna heel systematisch op het thema wordt gevarieerd; de perfecte oefening, zeker omdat het gebruikte thema zelfs in deze tijd bij iedereen wel bekend is.
Mozarts Twaalf variaties op 'Ah vous dirai-je, maman'
Hoe herken je een thema?
In de meeste klassieke muziek is een thema makkelijk te herkennen, als je weet waar je moet zoeken. Fuga’s beginnen doorgaans met het thema/subject met maar een enkel instrument of stem, waarna een nieuw instrument of stem een variatie inzet.
In de muziek van bijvoorbeeld Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart wordt vaak gebruik gemaakt van de sonatevorm. Hierin worden twee verschillende thema’s na elkaar gespeeld, soms met een herhaling, waarna er op beide thema's wordt gevarieerd. Tot slot worden de thema’s nog een keer herhaald alvorens het stuk eindigt.
Om thema's echt goed te begrijpen, kun je het best luisteren naar een compositie als Twaalf variaties op 'Ah vous dirai-je, maman' van Mozart. Het stuk (in variatievorm), begint met het thema, waarna heel systematisch op het thema wordt gevarieerd; de perfecte oefening, zeker omdat het gebruikte thema zelfs in deze tijd bij iedereen wel bekend is.
Mozarts Twaalf variaties op 'Ah vous dirai-je, maman'