Wat zijn houtblazers?
houtblazers
Houtblazers zijn (bespelers van) instrumenten als de dwarsfluit en de klarinet.
Wat zijn houtblazers?
Houtblazers zijn (bespelers van) instrumenten als de dwarsfluit en de klarinet. De houtblazerssectie in een orkest bestaat uit fluiten en rietinstrumenten. Sommige daarvan zijn niet (meer) van hout maar van metaal.
Steeds meer hout
In het huidige symfonieorkest bestaat de houtblazerssectie minimaal uit twee fluiten, twee hobo’s, twee klarinetten en twee fagotten. Dit is de gangbare combinatie die je in de meeste symfonieën van Haydn, Mozart en Beethoven aantreft.
De klarinetten vormen een relatief late toevoeging; ze raakten pas na de Barok in zwang. Tijdens de Romantiek moesten orkesten een groter publiek bedienen en in grotere ruimtes spelen; aan het eind van de achttiende eeuw was het standaard-aantal houtblazers veelal verdubbeld (evenals het aantal koperblazers).
De houtblazerssectie werd geleidelijk niet alleen groter, maar ook diverser. De fluiten kregen na 1800 gezelschap van de sopranino-dwarsfluit oftewel piccolo. Ook de rietgroep werd geleidelijk uitgebreid met familieleden: althobo, basklarinet en contrafagot zijn vaste verschijningen in laat-Romantisch repertoire.
Wat zijn houtblazers?
Houtblazers zijn (bespelers van) instrumenten als de dwarsfluit en de klarinet. De houtblazerssectie in een orkest bestaat uit fluiten en rietinstrumenten. Sommige daarvan zijn niet (meer) van hout maar van metaal.
Steeds meer hout
In het huidige symfonieorkest bestaat de houtblazerssectie minimaal uit twee fluiten, twee hobo’s, twee klarinetten en twee fagotten. Dit is de gangbare combinatie die je in de meeste symfonieën van Haydn, Mozart en Beethoven aantreft.
De klarinetten vormen een relatief late toevoeging; ze raakten pas na de Barok in zwang. Tijdens de Romantiek moesten orkesten een groter publiek bedienen en in grotere ruimtes spelen; aan het eind van de achttiende eeuw was het standaard-aantal houtblazers veelal verdubbeld (evenals het aantal koperblazers).
De houtblazerssectie werd geleidelijk niet alleen groter, maar ook diverser. De fluiten kregen na 1800 gezelschap van de sopranino-dwarsfluit oftewel piccolo. Ook de rietgroep werd geleidelijk uitgebreid met familieleden: althobo, basklarinet en contrafagot zijn vaste verschijningen in laat-Romantisch repertoire.
-
Ocarina
foto: Matěj Baťha
Ocarina
foto: Matěj Baťha
-
Ocarina
foto: Matěj Baťha
Ocarina
foto: Matěj Baťha
Rieten en fluiten
Houtblazers zijn te verdelen in rietinstrumenten en instrumenten zonder riet. De rietinstrumenten kun je weer onderscheiden in enkele rieten en dubbele rieten.
Bij enkele rieten (o.a. klarinet) wordt de toon geproduceerd door een luchtstroom tussen het riet en het mondstuk; bij dubbele rieten (hobo en fagot) wordt de lucht langs twee stukjes riet geblazen die aan één kant zijn vastgezet.
Fluiten hebben geen riet; het blazen van lucht langs een scherpe rand aan het mondstuk vormt de klank.
Hout van metaal en aardewerk
De term ‘houtblazers’ is misleidend omdat sommige instrumenten (zoals de dwarsfluit) al eeuwen van metaal gemaakt worden. Ook de saxofoon, die sinds de jaren 1920 een gastrol in symfonieorkesten vervult, behoort tot de houtblazersgroep: het is een rietinstrument.
Het meest buitenissige lid van de houtsectie is wellicht de aardwerken ocarina die György Ligeti in zijn Vioolconcert voorschrijft.
Rieten en fluiten
Houtblazers zijn te verdelen in rietinstrumenten en instrumenten zonder riet. De rietinstrumenten kun je weer onderscheiden in enkele rieten en dubbele rieten.
Bij enkele rieten (o.a. klarinet) wordt de toon geproduceerd door een luchtstroom tussen het riet en het mondstuk; bij dubbele rieten (hobo en fagot) wordt de lucht langs twee stukjes riet geblazen die aan één kant zijn vastgezet.
Fluiten hebben geen riet; het blazen van lucht langs een scherpe rand aan het mondstuk vormt de klank.
Hout van metaal en aardewerk
De term ‘houtblazers’ is misleidend omdat sommige instrumenten (zoals de dwarsfluit) al eeuwen van metaal gemaakt worden. Ook de saxofoon, die sinds de jaren 1920 een gastrol in symfonieorkesten vervult, behoort tot de houtblazersgroep: het is een rietinstrument.
Het meest buitenissige lid van de houtsectie is wellicht de aardwerken ocarina die György Ligeti in zijn Vioolconcert voorschrijft.