Wat is 8D-muziek?
door Anne Stuart 21 apr. 2020 21 april 2020
De wetenschap staat nooit stil – ook in de muziek niet. In Preludium duiken we de nieuwste onderzoeken op. Deze maand: wat is 8D-muziek?
Veel mensen zitten thuis met een koptelefoon op hun hoofd. Misschien wel daarom, dat plotseling op alle sociale media één heel opmerkelijk liedje wordt gedeeld: een 8D-remix van het liedje Ilomilo van Billie Eilish.
‘Bizar!’ en ‘Alsof ze in mijn oor staat te zingen!’ zijn de reacties. En inderdaad: met een koptelefoon op of met oortjes in, lijkt het alsof de muziek zich door de kamer achter je beweegt, om je hoofd cirkelt: dan weer verder weg – dan weer dichterbij. Hoe kan dat?
Hoewel het liedje nu veel wordt gedeeld, is 8D-techniek helemaal niet zo nieuw. Al sinds 2017 worden er op YouTube video’s geplaatst die op die manier bewerkt zijn. Een computerprogramma vervormt de audio zo dat je hersenen denken dat de muziek uit verschillende richtingen komt of beweegt.
De techniek is een soort digitale namaak van opnamen die écht ‘binauraal’ zijn gemaakt: met behulp van een ‘dummyhoofd’, een nephoofd met een microfoon in ieder oor. Als je zo’n opname later op een koptelefoon afspeelt, lijkt het alsof je er in levende lijve bij bent. De eerste microfoons waarmee dit effect kon worden bereikt werden al in 1960 uitgebracht. Binaurale opnamen zijn overigens niet hetzelfde als stereo-geluid: je moet echt met een koptelefoon of oordopjes in luisteren om het effect te horen.
De oorsprong van binaurale opnamen kan zelfs worden herleid tot de wereldtentoonstelling in Parijs in 1881, waar via een telefoonverbinding naar de Opéra kon worden geluisterd. Uitvinder Clément Ader had achter het toneel maar liefst 80 telefoontransmitters opgesteld om het geluid voor de luisteraars zo echt mogelijk te maken.
Over de toepassing van 8D-software zijn audiofielen niet laaiend enthousiast. In de reacties op de remix van Ilomilo wordt benadrukt dat deze techniek al heel lang bestaat, of vooral hinderlijk is. In een artikel van MEL Magazine reageert audiotechnicus Chris Pinkston: ‘Voor mij als mixer is het ruimtelijke effect afleidend, het is niet iets wat ik persoonlijk zou doen. Maar voor mensen die gewend zijn aan stereogeluid kan ik me voorstellen dat het indrukwekkend is.’
Daarbij is het volgens hem goed te horen wanneer de techniek op een juiste manier wordt toegepast, of wanneer de audio gewoon van links naar rechts wordt geslingerd.
Luister hieronder het fragmentje dat nu veel wordt gedeeld. Let op: het effect werkt alleen bij gebruik van een koptelefoon of oordopjes, niet op een gewone speaker.
Veel mensen zitten thuis met een koptelefoon op hun hoofd. Misschien wel daarom, dat plotseling op alle sociale media één heel opmerkelijk liedje wordt gedeeld: een 8D-remix van het liedje Ilomilo van Billie Eilish.
‘Bizar!’ en ‘Alsof ze in mijn oor staat te zingen!’ zijn de reacties. En inderdaad: met een koptelefoon op of met oortjes in, lijkt het alsof de muziek zich door de kamer achter je beweegt, om je hoofd cirkelt: dan weer verder weg – dan weer dichterbij. Hoe kan dat?
Hoewel het liedje nu veel wordt gedeeld, is 8D-techniek helemaal niet zo nieuw. Al sinds 2017 worden er op YouTube video’s geplaatst die op die manier bewerkt zijn. Een computerprogramma vervormt de audio zo dat je hersenen denken dat de muziek uit verschillende richtingen komt of beweegt.
De techniek is een soort digitale namaak van opnamen die écht ‘binauraal’ zijn gemaakt: met behulp van een ‘dummyhoofd’, een nephoofd met een microfoon in ieder oor. Als je zo’n opname later op een koptelefoon afspeelt, lijkt het alsof je er in levende lijve bij bent. De eerste microfoons waarmee dit effect kon worden bereikt werden al in 1960 uitgebracht. Binaurale opnamen zijn overigens niet hetzelfde als stereo-geluid: je moet echt met een koptelefoon of oordopjes in luisteren om het effect te horen.
De oorsprong van binaurale opnamen kan zelfs worden herleid tot de wereldtentoonstelling in Parijs in 1881, waar via een telefoonverbinding naar de Opéra kon worden geluisterd. Uitvinder Clément Ader had achter het toneel maar liefst 80 telefoontransmitters opgesteld om het geluid voor de luisteraars zo echt mogelijk te maken.
Over de toepassing van 8D-software zijn audiofielen niet laaiend enthousiast. In de reacties op de remix van Ilomilo wordt benadrukt dat deze techniek al heel lang bestaat, of vooral hinderlijk is. In een artikel van MEL Magazine reageert audiotechnicus Chris Pinkston: ‘Voor mij als mixer is het ruimtelijke effect afleidend, het is niet iets wat ik persoonlijk zou doen. Maar voor mensen die gewend zijn aan stereogeluid kan ik me voorstellen dat het indrukwekkend is.’
Daarbij is het volgens hem goed te horen wanneer de techniek op een juiste manier wordt toegepast, of wanneer de audio gewoon van links naar rechts wordt geslingerd.
Luister hieronder het fragmentje dat nu veel wordt gedeeld. Let op: het effect werkt alleen bij gebruik van een koptelefoon of oordopjes, niet op een gewone speaker.