Wie is Wolfgang Amadeus Mozart?
Wolfgang Amadeus Mozart
componist
Wolfgang Amadeus Mozart was een Oostenrijkse componist. Hij excelleerde in bijna alle genres van zijn tijd. Samen met Joseph Haydn en Ludwig van Beethoven wordt hij gerekend tot de Weense Klassieken.
Wonderkind
Wolfgang Amadeus Mozart werd geboren op 27 januari 1756 te Salzburg in Oostenrijk. Zijn vader, componist en viooldocent Leopold Mozart, onderwees de jonge Wolfgang Amadeus en diens oudere zus Nannerl in onder andere muziek.
Het werd Leopold al snel duidelijk dat vooral zijn zoon uitzonderlijke muzikale talenten bezat: al toen hij slechts vier jaar oud was schreef Wolfgang zijn eerste composities (korte pianostukjes) en zijn pianospel en improvisatiekunsten waren van een verbazingwekkend hoog niveau.
Leopold besloot dat zulk talent niet verloren moest gaan. Tussen 1763 en 1766 tourde de familie Mozart door heel Europa, waarbij ze ook Nederland aandeden. Wolfgang en Nannerl speelden in salons van rijken en edelen, en ontmoetten befaamde componisten en musici als Pietro Nardini en Johann Christian Bach (zoon van Johann Sebastian Bach).
Mozart in de herberg
Deze hele onderneming was een goede zaak voor Mozarts muzikale ontwikkeling, maar niet zozeer voor de financiën: zo verbleven ze eigenlijk iets te lang in London en moesten het uiteindelijk zien te rooien met een serie optredens in een herberg in Cornhill. Hierna ondernam Mozart (soms met zijn moeder en/of vader) nog meer muzikale reizen, waarvan die naar Italië misschien het bekendst zijn.
Tussen de reizen door werkte Mozart in Salzburg onder contract voor de prins-aartsbisschop Hieronymus von Colloredo. Mozart hekelde zijn broodheer meerdere malen in brieven en op 8 juni 1781 werd hij na een stevige woordenwisseling ontslagen: 'met een flinke schop tegen mijn reet,' schreef Mozart een dag later in een verhitte brief aan zijn vader.
-
Wolfgang Amadeus Mozart
Ca. 1777
Wolfgang Amadeus Mozart
Ca. 1777
-
Wolfgang Amadeus Mozart
Fragment uit het portret dat Joseph Lange maakte van zijn zwager Wolfgang Amadeus Mozart; 1782
Wolfgang Amadeus Mozart
Fragment uit het portret dat Joseph Lange maakte van zijn zwager Wolfgang Amadeus Mozart; 1782
-
Mozart op zijn sterfbed
Door Armand Mathey-Doret naar een schilderij van Mihály Munkácsy, 1888
Mozart op zijn sterfbed
Door Armand Mathey-Doret naar een schilderij van Mihály Munkácsy, 1888
-
Wolfgang Amadeus Mozart
Ca. 1777
Wolfgang Amadeus Mozart
Ca. 1777
-
Wolfgang Amadeus Mozart
Fragment uit het portret dat Joseph Lange maakte van zijn zwager Wolfgang Amadeus Mozart; 1782
Wolfgang Amadeus Mozart
Fragment uit het portret dat Joseph Lange maakte van zijn zwager Wolfgang Amadeus Mozart; 1782
-
Mozart op zijn sterfbed
Door Armand Mathey-Doret naar een schilderij van Mihály Munkácsy, 1888
Mozart op zijn sterfbed
Door Armand Mathey-Doret naar een schilderij van Mihály Munkácsy, 1888
Wenen
Na zijn ontslag ging Mozart als zelfstandig musicus – ongebruikelijk voor die tijd – aan de slag in Wenen. Binnen enkele maanden schnabbelde Mozart zich naar een uitstekende reputatie: tegen het eind van 1781 stond hij bekend als de beste pianist van de stad en zijn opera Die Entführung aus dem Serail (1782) werd warm onthaald.
In de jaren hierop volgend bleef hij populaire opera’s schrijven, zoals Le nozze di Figaro (1786), Don Giovanni (1787) en Die Zauberflöte (1791). Tussendoor zat hij niet stil: in Wenen componeerde Mozart ruim driehonderd werken in een tijdsbestek van drie jaar. Zijn roem bleef zich uitbreiden. Op een feestje werd vader Leopold aangesproken door componist Michael Haydn (de broer van Joseph Haydn), die hem mededeelde: ‘Uw zoon is de grootste componist die ik ken, zowel persoonlijk als van naam.’
Schulden
Het succes bracht Mozart roem, maar niet per se rijkdom. In 1788 verhuisde hij met zijn vrouw Constanze en zijn kinderen van het centrum van Wenen naar de buitenwijk Alsergrund, waar de gemiddelde huur een stuk lager lag.
Uit brieven aan zijn vriend Michael Puchberg blijkt dat Mozart schulden had bij een voormalige huisbaas en zaken deed met de lommerd. Diverse ziektes in het gezin leidden tot hoge medische kosten (dochtertje Theresia stierf in het voorjaar, net zes maanden oud). Mozart investeerde ook veel in de inhoud van zijn kledingkast en zijn vrouw Constanze ging nog wel eens naar een kuuroord. Bij Mozarts vroegtijdige dood in 1791 erfde Constanze netto 300 gulden aan schulden.
Dood en Requiem
In februari 1791 kreeg Mozart van graaf Walsegg-Stuppach een opdracht tot het schrijven van een requiem voor zijn net overleden vrouw. Dit gebeurde onder voorwaarde van strikte geheimhouding, waarschijnlijk omdat de graaf zichzelf wilde voordoen als de componist.
Mozart begon in oktober 1791 aan het werk en wist ondanks zijn ziekte (hij leed waarschijnlijk aan een streptokokkeninfectie) het ‘Requiem aeternam’ te voltooien, evenals de koorpartijen van het ‘Confutatis’ en de eerste maten van het ‘Lacrimosa’, voor hij ziek werd. In de nacht van 4 op 5 december 1791 overlijdt hij.
Vrijwel direct deden er geruchten de ronde dat Mozart vergiftigd zou zijn of zou zijn bezweken onder de druk van het componeren van het Requiem, maar dit zijn hoogstwaarschijnlijk fabeltjes. De componist Franz Xaver Süszmayr voltooide het Requiem.
Wenen
Na zijn ontslag ging Mozart als zelfstandig musicus – ongebruikelijk voor die tijd – aan de slag in Wenen. Binnen enkele maanden schnabbelde Mozart zich naar een uitstekende reputatie: tegen het eind van 1781 stond hij bekend als de beste pianist van de stad en zijn opera Die Entführung aus dem Serail (1782) werd warm onthaald.
In de jaren hierop volgend bleef hij populaire opera’s schrijven, zoals Le nozze di Figaro (1786), Don Giovanni (1787) en Die Zauberflöte (1791). Tussendoor zat hij niet stil: in Wenen componeerde Mozart ruim driehonderd werken in een tijdsbestek van drie jaar. Zijn roem bleef zich uitbreiden. Op een feestje werd vader Leopold aangesproken door componist Michael Haydn (de broer van Joseph Haydn), die hem mededeelde: ‘Uw zoon is de grootste componist die ik ken, zowel persoonlijk als van naam.’
Schulden
Het succes bracht Mozart roem, maar niet per se rijkdom. In 1788 verhuisde hij met zijn vrouw Constanze en zijn kinderen van het centrum van Wenen naar de buitenwijk Alsergrund, waar de gemiddelde huur een stuk lager lag.
Uit brieven aan zijn vriend Michael Puchberg blijkt dat Mozart schulden had bij een voormalige huisbaas en zaken deed met de lommerd. Diverse ziektes in het gezin leidden tot hoge medische kosten (dochtertje Theresia stierf in het voorjaar, net zes maanden oud). Mozart investeerde ook veel in de inhoud van zijn kledingkast en zijn vrouw Constanze ging nog wel eens naar een kuuroord. Bij Mozarts vroegtijdige dood in 1791 erfde Constanze netto 300 gulden aan schulden.
Dood en Requiem
In februari 1791 kreeg Mozart van graaf Walsegg-Stuppach een opdracht tot het schrijven van een requiem voor zijn net overleden vrouw. Dit gebeurde onder voorwaarde van strikte geheimhouding, waarschijnlijk omdat de graaf zichzelf wilde voordoen als de componist.
Mozart begon in oktober 1791 aan het werk en wist ondanks zijn ziekte (hij leed waarschijnlijk aan een streptokokkeninfectie) het ‘Requiem aeternam’ te voltooien, evenals de koorpartijen van het ‘Confutatis’ en de eerste maten van het ‘Lacrimosa’, voor hij ziek werd. In de nacht van 4 op 5 december 1791 overlijdt hij.
Vrijwel direct deden er geruchten de ronde dat Mozart vergiftigd zou zijn of zou zijn bezweken onder de druk van het componeren van het Requiem, maar dit zijn hoogstwaarschijnlijk fabeltjes. De componist Franz Xaver Süszmayr voltooide het Requiem.
Bijgewerkt op dinsdag 10 januari 2023